Skip to main content

Płaskorzeźba Tadeusza Adama Zielińskiego w sądzie w Camberwell Green 

 

Sąd magistracki w Camberwell Green w Londynie zostanie zamknięty w grudniu 2018.

Zamknięcie sądu nie jest niczym niezwykłym, a raczej jest typowym przykładem realizacji przez Ministerstwo Sprawieliwości cięć budżetowych, zgodnie z którymi spora liczba sądów na terenie całego kraju ma być zamknięta w niedalekiej przyszłości, a sprawy prowadzone przez sądy podlegające zamknięciu będą przejęte przez sądy w sasiednich rejonach. W przypadku sądu w Camberwell, gros spraw dotychczas tutaj prowadzonych przejmie sąd w Croydon, a sprawy sądu dla nieletnich przejmie sąd w Bromley.

Usprawiedliwione może być w tym momencie pytanie jakie znaczenie ma zbliżające się wielkimi krokami zamknięcie sądu w Camberwell Green dla polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii.

Odpowiedź na to pytanie jest jest wyraźnie widoczna dla każdego kto kiedykolwiek odwiedził drugie pietro budynku sądowego w Camberwell. Na drugim piętrze odbywa się wiekszość posiedzeń sądowych. Na drugim piętrze mieszczą się cztery sale sądowe, kilka pokoi do konsultacji z adwokatem, salka do połączeń przez łącza video i stolik dla ochrony. Całą długość jednej ściany korytarza ozdabia ogromna płaskorzeźba autorstwa Tadeusza Adama Zielińskiego. Jest to naprawdę imponująca rzeźba.

Płaskorzeźba ma prawie 100 metrów długości i około 5 metrów wysokości.

Składa się z dwóch części, przedzielonych głównym wejściem z klatki schodowej. Obie części przedstawiają podobne, jeżeli nie dokładnie takie same element. Niestety nie znam tytułu tego dzieła.
Zapraszam do obejrzenia zdjęć,które powinny dać lepsze wyobrażenie o rozmiarach i charakterze tej instalacji.

Sąd jest budynkiem użyteczności publicznej, i jako taki jest otwarty dla każdego, kto ma ochotę do niego wejść. Budynek sądu jest otwarty od poniedziałku do piątku od godz. 9.00 do 17.00 oraz w soboty od 9.00 do 13.00.

Tadeusz Adam Zieliński (1907-1993) był rzeźbiarzem i w mniejszym stopniu malarzem, jak również żolnierzem w armii generała Andersa. Jego prace można podziwiać w wielu miejscach na świecie, między innymi w Jerozolimie, Londynie (w kościele Andrzeja Boboli w Hammersmith, w Kaplicy Kryptowej Lambeth Palace, w kaplicy polskiej w South Norwood, na nagrobkach na cmentarzu Brompton Cemetery, oraz wielu innych londyńskich cmentarzach), w Polish Millenium House w Birmingham oraz w Carfin niedaleko Glasgow.

Szczegółowe opracowanie na temat życia i twórczości Zielińskiego można znaleźć w jego biografii autorstwa Elżbiety Barbary Zybert. Wersja polska opracowania jest dostępna w internecie;

http://www.kul.pl/files/1490/rk/rk8_2_2017/02-zybert_corr.pdf

Podczas drugiej wojny światowej Zieliński, podporucznik rezerwy, był osadzony w obozie dla jeńców wojennych Kozielsk II, gdzie powstała jego znana płaskorzeźba, Matka Boska Kozielska. Obraz ten był później używany na ołtarzu podczas mszy polowych odprawianych dla armii Andersa.
Po uwolnieniu polskich więźniów z obozu Kozielsk II, Zieliński wstąpił do armii generała Andersa i przeszedł cały szlak bojowy wiodący przez Iran, Irak, Palestynę i Włochy. Po bitwie pod Monte Cassino, obraz-płaskorzeźba została nazwana Matka Boska Zwycieska Kozielska. Obecnie obraz ten znajduje się w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie.

Zieliński opuścił Palestynę w 1948 roku i zamieszkał w Wielkiej Brytanii, początkowo w obozie wojskowym w Szkocji, a później po demilitaryzacji, w Londynie. Przez kolejne kilkadziesiąt lat brał czynny udział w życiu kulturalnym, artystycznym i intelektualnym londyńskiej Polonii. Jego prace były wystawiane w licznych galeriach i na wystawach w Londynie i innych miastach. Jego płaskorzeźby o tematyce religijnej widnieją obecnie w licznych kościołach, kaplicach i cmentarzach w Wielkiej Brytanii.

Zieliński pracował głównie w drzewie, ale eksperymentował też z innymi materiałami, takimi jak metal, kamień i uszlachetniony beton. Ten ostatni uważał za szczególnie interesujący, choć trudny w obróbce materiał.
Zieliński był jednym z nielicznych artystów polskich w Londynie swojego pokolenia, który regularnie wykonywal prace na zamówienie szerokiej bazy klientów.

Bardzo niewiele wiadomo o tym w jaki sposób płaskorzeźba Zielińskiego trafiła na ścianę sądu w Camberwell. Wiemy tylko, że została ona zaprojektowana i wykonana w 1968 roku, prawdopodobnie na zlecenie.

Kolejny temat, na który na razie nie sa dostępne żadne potwierdzone informacje, to losy budynku sądowego po zamknięciu sądu.

Plotka lokalna głosi, że budynek w swoim obecnym ksztalcie, o którym pracownicy sądu mówią, że nie nadaje się do użytku, będzie oddany do rozbiórki, a w jego miejsce będzie zbudowany kolejny blok mieszkalny.

I w tym momencie dochodzimy do sedna sprawy. Przykro by było gdyby płaskorzeźba Zielińskiego legla w gruzach razem z resztą budynku.

Moim zdaniem, i mam nadzieję że zdanie to nie jest odosobnione, polskie społeczności w Wielkiej Brytanii lub organizacje zainteresowane podtrzymywaniem polskiego dziedzictwa artystycznego w samej Polsce powinny przynajmniej spróbować uratować płaskorzeźbę Tadeusza Zielińskiego z budynku sądu w Camberwell, i przenieść ją, w całości lub częściowo do bardziej odpowiedniego dla niej pomieszczenia gdzie mogłaby się cieszyć należnym jej uznaniem.

Prosimy o kontakt osoby które chciałyby się w jakikolwiek sposób zaangażować w sprawę, lub tylko podzielić sie uwagami w temacie.

Email: info@aniaspoland.com